Groot onderhoud voor huishelofytenfilter
Het heeft tien jaar probleemloos gewerkt: het kamerplantenfilter (je kunt het ook huishelofytenfilter noemen), het met papyrus (cyprus alternifolius) begroeide en onderin van steenwolsubstraat voorziene filter voor huishoudelijk afvalwater in ons experimenteergebouwtje in Breskens.
Jan Cornelissen, oud-hoofd waterschapslaboratorium in Boxtel, die ons vele jaren adviseerde en metingen voor ons deed, schreef in oktober 2009: ‘het filter in Breskens voldoet volledig aan de eisen van het waterschap op basis van het IBA-3B systeem’. Eén van de opvallende uitkomsten waar de vaklui meteen naar kijken: chemisch zuurstofverbruik influent 152,6. Effluent 17,6!
De bijna manshoge papyrusstengels met hun ‘paraplubladen’ moeten we elk jaar in maart, uiterlijk april, volledig wegsnoeien, waarna de nieuwe opgroei weer in snel tempo gaat beginnen. Door de volle begroeiing te laten staan in de koude wintermaanden (bij vorst kon het in de serre onder het vriespunt komen) bleek de subtropische papyrus nog zonder plastic hoes opgewassen tegen niet te hevige winterkou.
Dit jaar begon het filter echter aan de achterkant op de scheiding tussen boven- en onderbak te lekken als er weer afvalwater naar toe werd gepompt (circa 7 liter per pompbeurt, die om de 6 uur via een tijdrelais wordt geprogrammeerd). Oorzaak lekkage: door sterkere wortel- en slibvorming werd de doorstroming belemmerd waardoor er half gezuiverd water over de rand van de onderste bak vloeide. (deling van het filter in twee bakken had het voordeel dat je de twee delen elk nog door de voordeur van zelfs een klein woonschip kreeg; het filter was bedoeld voor woonschepen).
De bestaande geperforeerde pvc-buis voor aanvoer van vuil water stroomde onvoldoende door en werd vervangen door een geperforeerde slang van 2,5 cm diameter, die in een cirkelvormige sleuf in een bed van schelpengrit werd gelegd rondom de wortels van de papyrus. In die sleuf hadden we op meerdere plaatsen met een stuk aluminiumbuis van 2,5 cm diameter en 30 cm lengte diepe gaten gemaakt in de wortelrijke en vaste aardelaag. Bij het met een hamer door de aardekluit slaan van het aangescherpte stuk pijp kwam dit vol te zitten met aarde. Na het omhoogtrekken van de pijp werd de vrijkomende schacht gevuld met schelpengrit. Het lekken was pas geheel verholpen toen we in de bodem van de bovenste bak (die in het midden een cirkelvormig gat heeft van 45 centimeter) van bovenaf via dezelfde buis een viertal gaten van 10 mm hadden geboord. Boven- en onderbak hebben we tenslotte op de scheidingsranden na deze schoon en droog te hebben gemaakt voorzien van afdichtingskit.
De achtermuur van de serre, die door de lekkage plaatselijk vochtig was geworden met hier een daar mos aangroei kreeg een verdiende opknapbeurt!
Naschrift: er moeten van het hierboven beschreven type huishelofytenfilter heel wat gebouwd zijn, bijvoorbeeld aan boord van woonschepen. Heeft u zo’n filter of kent u een gebruiker ervan? We zijn erg nieuwsgierig naar uw of zijn/haar bevindingen!